Balthali, Gorkha, Arughat, Dhading
18 februari – 1 april
Werken in Nepal
De afgelopen anderhalve maand stond voor een belangrijk deel in het kader van werken. Onze “normale” werkzaamheden voor onze Nederlandse klanten en onze Nederlandse sites gaan “gewoon” door. Dat gaat hier vrij aardig, hoewel het door de trage internetverbindingen iets meer tijd kost en door de grote hoeveelheid powercuts met name veel meer planning betekent. Daarnaast zijn we bezig om samen met Nepalezen en Nepalese bedrijven aan een Engelstalige website te werken. Hier wordt het verschil aanzienlijk groter. Zelfs met Nepalezen met universitair niveau is het nog lastig samenwerken. Er is heel veel instructie, controle en bijsturing nodig. Daarbij komt een enorm cultuurverschil. “Ja-zeggen”, betekent bijna per definitie “Nee, doen” en zeggen dat je iets niet begrijpt of niet kan, blijkt erg lastig te zijn. “Vanmiddag” betekent vaak “morgen, overmorgen of de dag erna”. Morgen betekent al snel volgende week, volgende maand of gewoon helemaal niet. Enfin, gecorrigeerd aan de hand van de arbeidsproductiviteit zijn de lonen hier misschien helemaal niet zo laag.
Overigens is het met veel werknemers in Nederland/Europa niet heel veel beter en worden we zelfs in Nepal lastig gevallen met prutswerk van o.a. de Gemeente Amsterdam, een aannemer en een autoverhuurbedrijf die allen met onterechte rekeningen komen. Sowieso al niet zo fijn en een enorme tijdverspilling om je daar mee bezig te houden, vanuit het buitenland gaat het nog iets lastiger.
Naast het werk (zeker toch vooral leuk) en de tijdverspilling aan Europese prutsers (echt niet leuk) zijn we hier natuurlijk ook voor nog de echt leuke dingen:
Fietstocht Balthali / Namo Buddha / Panauti
Op vrijdag 7 maart zijn we van Kathmandu via Bhaktapur, Nala en Banepa naar Panauti gefietst. Dit was best even een pittige fietstocht, over stevige heuvels en deels slechte wegen, maar wel erg mooi. In Panauti was eigenlijk maar één “hotel” dat er een klein beetje mee door kon. Echter, die waren ze ook aan het verbouwen en ze hadden al 40 Nepalese gasten (ivm de verkiezingen). Dan weet je het wel. Je bent dan gegarandeerd supervroeg wakker. Daarnaast was de kamer erg basic en douche/toilet gedeeld met alle anderen. Daar hadden we dit keer eigenlijk even geen zin in. We wilden even een weekendje echt genieten. Vanaf Panauti nog 1,5 uur de bergen in zou een afgelegen resort moeten liggen. Dit resort (zeer overdreven term voor ook basic accommodatie, maar wel beter dan in Panauti) lag inderdaad prachtig bovenop een heuvel bij het afgelegen dorpje Balthali. We bleken de enige gasten te zijn. Vanuit Balthali maakten we de volgende dag een wandeling naar het bekende Namo Buddha via leuke dorpjes, bos en akkerland (aardappel/rijstterrassen). Namo Buddha is een belangrijk pelgrims-oord, voor met name Tibetanen/Boeddhisten. De legende wil dat de Boeddha hier een stervende tijgerin tegenkwam die niet meer in staat was haar jongen te voeden. Sympathiek als ie was, voerde de Boeddha zichzelf aan de tijgerin. Diverse afbeeldingen bij het Trangho klooster geven deze “gebeurtenis” weer. Hier drommen Tibetanen samen om offeringen te brengen.
Op de terugweg kwamen we in Balthali nog midden in een verkiezingsbijeenkomst van de UML (Unified Marxist Leninist) terecht, wat gepaard ging met veel opgewonden toespraken, muziek, zang en dans, waarvoor het hele dorp leek te zijn uitgelopen. Nederlandse politici zouden blij zijn met zoveel aandacht. Op een gegeven moment stond een circa 10 jarig jongetje achter de spreker een paar jaar jonger ventje in elkaar te timmeren. Aangezien niemand een hand uitstak, besloot Arno maar tussenbeide te komen en de oudste van de twee voor de veiligheid even een tijdje op afstand van de ander tot afkoeling te laten komen. Een actie die ons direct 2 ere-plaatsen bij de bijeenkomst opleverde. Aangezien we na circa 6 uur wandelen wel wat rust konden gebruiken, namen we de lekkere stoelen aan om het hele gebeuren nog even rustig gade te slaan. Dat leverde veel verwonderde reacties op van mensen die dachten dat we serieus zaten te luisteren en konden begrijpen wat er gezegd werd, terwijl wij in werkelijkheid voornamelijk zaten bij te komen van de tocht.
Terug in het “resort” was er een groep van 8 personen om daar te lunchen: 6 Nepalezen en hun 2 Duitse gasten. We raakten met ze aan de praat wat erg gezellig en deels ook grappig was. De Duitsers spraken namelijk zeer goed Engels, 2 van de Nepalezen spraken echter goed Duits en nauwelijks Engels, een Engels en de rest alleen Nepalees. Dus met 2 Nepalezen spraken we Duits, met 1 Engels, met de rest Nepalees en met de Duitsers zelf in het Engels en onderling Nederlands. Een wirwar van taalgebruik dus. We werden uitgenodigd om op de terugweg bij hun langs te gaan, maar we hadden een andere route in ons hoofd en beloofden in de komende weken eens langs te komen. De volgende ochtend bleek de fiets van Suus in de store-room flink beschadigd te zijn geraakt (derailleur flink verbogen door het verplaatsen terwijl de fietsen aan elkaar op slot stonden). In zo’n afgelegen dorp natuurlijk niets aan te doen. Dit betekende eerst dik een uur lopen naar het volgende dorp waar wel wat bussen en vrachtauto’s reden. Gelukkig kon de fiets van Suus daar achterin een vrachtauto naar Panauti. Daar konden ze de derailleur en de ketting weer een beetje rechtbuigen, maar de boel was nog veel te zwak om de zware, afgelegen route via Lakuri Bhanjhyang naar Kathmandu te nemen. Er zat niets anders op dan de drukke, stoffige “snelweg” van Kathmandu naar Tibet te nemen, welke wel dicht langs het huis van die Nepali familie liep. Een mooie gelegenheid om meteen even aan te wippen om vervolgens amper meer weg te kunnen komen. Ze stonden erop dat we zouden blijven eten en slapen.
Bezoek Peter
Op 15 maart kwam een goede vriend, Peter, aan in Kathmandu. Peter hebben we circa 6 jaar geleden in de Transsiberie Express ontmoet en sinds die tijd zijn we “niet meer van hem afgekomen”. In Amsterdam staan de contacten garant voor vele picknicks en dinertjes waarbij een goed glas wijn nooit ontbreekt. Ook in Nepal zijn we niet “veilig” voor hem. Hij kwam ons al eens opzoeken en deed toen Nepal in 15 dagen. Nu is Peter er weer, maar is zijn hoofddoel een 15 daagse trip naar Bhutan. Hij maakt die trip met het reisburo van de gids die wij destijds in Bhutan hadden en nu voor zichzelf is begonnen. Naast gezellige lunches, diners en koffiepauzes, heeft ie ons van de nodige Nederlandse producten voorzien en maakten we een fietstochtje naar Bouddhanath. Van zijn reizen maakt hij meestal humoristische verslagen, die je kunt lezen via zijn eigen reis-website. Hier vind je onder andere zijn zienswijze op de levende Nepalese godin Kumari, het kleur- en waterrijke Holifestival in Nepal, en festivals en “geschiedenis” van Bhutan.
Verder brachten we in deze weken onder andere bezoekjes aan het kinderhuis, een medewerkster (Mina) van het guesthouse met wie we het goed kunnen vinden. Zij had ons had uitgenodigd in haar huis in een piepklein dorpje net buiten Kathmandu.
Daarnaast brachten we nog een bezoekje aan een Amerikaanse familie die we in het vliegtuig naar Nepal hebben ontmoet. Zij hebben hun bestaan in de omgeving van New York opgegeven om zomaar met 2 kleine kinderen (1,5 jaar resp paar maanden oud) een nieuw leven in Nepal op te bouwen zonder van te voren ook maar iets geregeld te hebben op 4 tickets na. Een bijzondere onderneming, maar nu 2 maanden later hadden ze al een mooi appartement en beiden uitzicht op een baan.
Verkiezingen Nepal:
We onderbreken ons eigen verhaal even voor een verkiezings-update. Zoals reeds eerder gemeld, is Nepal in de ban van de aanloop naar de verkiezingen die op 10 april gehouden zouden moeten worden. Dit gaat nog steeds gepaard met de nodige onlusten, waarbij alleen al in maart 5 tot 10 doden zijn gevallen (waarvan een verkiezingskandidaat) en vele vele tientallen gewonden. De interim-regering is vastberaden de verkiezingen doorgang te laten vinden (“Polls would be held even amidst bombs and guns”) en doet samen met de Election Commission de gebeurtenissen af als “minor incidents”. Waar maakte Nederland zich toch druk om met de moord op Pim Fortuyn, zou je haast zeggen. Vreemd genoeg maakte deze moord, net als de moord op Theo van Gogh, op sommige beter opgeleide Nepalezen misschien nog wel meer indruk dan de gebeurtenissen in eigen land. Hier hoort het er kennelijk gewoon bij.
Mn de Maoïsten maken zich regelmatig schuldig aan geweldpleging, brandstichting, ontvoering, intimidatie. Ze blijken duidelijk moeite te hebben met het begrip “democratische verkiezingen”. Maar ja, wat kun je verwachten van een groepering die een jarenlange gewapende strijd heeft gevoerd, waarbij vele ongeletterde Nepalezen werden misleid of gedwongen om deze strijd te steunen of zelf mee te strijden. Hun leider “Prachanda” (eigenlijk gewoon “Pushpa Kamal Dahal” geheten) zou het waarschijnlijk goed kunnen vinden met Geert Wilders, beiden sterk in oppervlakkige one-liners en zich richtend op een doelgroep waarbij het intellect niet het sterkst is ontwikkeld. Waarbij in het geval van Prachanda (deze bijnaam wordt meestal vertaald met “de woesteling”) dit deels door eigen acties veroorzaakt / in stand gehouden is, door kinderen van school te halen en in zijn “People’s Liberation Army” op te nemen, scholen op te blazen en leraren te vermoorden. Net als zijn veel grotere “broer” Mao Zedong, kan ie duidelijk niet al te veel intellect gebruiken, want dan worden zijn onzin en tegenstrijdigheden al snel iets te doorzichtig.
Overigens claimt Prachanda nu al de verkiezingsoverwinning en beweert hij de eerste president van Nepal (nu nog koninkrijk) te worden. Als zijn partij niet de grootste wordt, dan zou dat volgens hem en zijn partner “Dr. Bhattarai” onrecht doen aan hun jarenlange gewelddadige strijd en mede door machtige buitenlandse invloeden veroorzaakt zijn en reden om een nieuwe “people’s revolt” te beginnen. Boude uitspraken aan de vooravond van deze “democratische verkiezingen”.
Een deel van de kandidaten en een flink deel van de kiezers blijkt ook weinig van (het proces van) de verkiezingen te snappen, zie afbeeldingen hierboven.
Politici en met hen vele anderen proberen het volk te overtuigen dat Nepal aan de vooravond staat van een historische verandering. Echter, het is dus nog maar sterk de vraag of dat wel zo is. Voor de Maoïsten lijkt de keuze dus te gaan tussen een verkiezingsoverwinning voor hun of een nieuw (gewapende??) verzet. Wie de verkiezingen ook wint, gezien het aantal (grote) partijen, zal er sowieso een coalitie gevormd moeten worden, tussen enkele nu al eindeloos discussiërende en zelden beslissing nemende partijen, waarbij hun aanhangers dus dagelijks letterlijk slaags met elkaar raken. Het getrut en getreuzel van de Nederlandse regering is kinderspel bij de wanprestatie van de Nepalese politici.
De overheid probeert de verkiezingen te promoten onder het motto “makkelijker kunnen we het niet maken, leuker wel”. Scholen zijn van 1 tot 10 april gesloten en 9, 10 en 11 april worden waarschijnlijk nationale vrije dagen. 12, 13 en 14 april zijn wegens weekend en Nepali nieuwjaar al vrije dagen. (Beslissingen die wel worden genomen, hebben opvallend vaak met vrije dagen te maken).
Het belooft bijna een “happy election week” te worden.
Brandstof-crisis / Loadshedding / electriciteitstekort
De grootste problemen met de Madhesis in de Terai zijn opgelost. De belangrijkste Madhesi-groeperingen gaan nu ook meedoen aan de verkiezingen en hebben hun blokkades in het zuiden van Nepal opgeheven. Hierdoor is de brandstof- en voedselschaarste in Kathmandu nagenoeg opgelost. Er zijn wel nog maar liefst 4 Madhesi splintergroeperingen die hebben aangekondigd met geweld de verkiezingen te gaan verstoren.
Na de reparatie van een waterkrachtcentrale is het energie-tekort iets verminderd en is het aantal uren loadshedding (geplande powercut) verminderd met circa 5 uur per week. Echter, we zitten nog steeds circa 35 uur per week, mn ’s middags en aan het begin van de avond zonder stroom. Het blijft dus behelpen.
Trip naar Gorkha, Arughat, Dhading
Op maandag 24 maart vertrokken we naar Gorkha. Dit plaatsje ligt grofweg halverwege de steden Kathmandu en Pokhara en is min of meer de bakermat van het hedendaagse Nepal. Gorkha is de geboorteplaats van Prithvi Narayan Shah (circa 1723 AD), degene die niet alleen de gehele Kathmandu vallei overwon, maar ook geheel Nepal (en ook gebieden buiten de huidige landsgrenzen) aan zich onderwierp.
Naast dit geschiedkundig belang zijn Gorkha Durbar, het hoge boven Gorkha gelegen paleis van Prithvi Narayan Shah en het feit dat je een mooie trekking van Gorkha naar Trisuli (weer vlakbij Kathmandu gelegen) kan maken, reden voor ons bezoek aan Gorkha.
Vanuit Gorkha maken we eerst een middagwandeling, een stevige klim in de brandende zon, naar dit prachtig gelegen paleis met mooi houtsnijwerk in de vorm van o.a. slangen, duivels, pauwen en allerlei indrukwekkende erotische standjes. Indien je interesse hebt in één van deze onderwerpen, zul je toch echt zelf naar Gorkha (Durbar) moeten afreizen, want fotograferen is hier helaas verboden.
Het kleine plaatsje zit vol met (tijdelijk) politiepersoneel dat klaar gestoomd wordt om tijdens de komende verkiezingen de orde te bewaren. In het beste hotel van de stad zitten veel VN-waarnemers en de rest verblijft in het hotel waar wij ook zitten, uiteraard wel in de beste kamers. VN-medewerkers kunnen kennelijk niet autorijden: alle dure VN auto’s zijn voorzien van aparte chauffeur. Aangezien er in het kleine Gorkha niet veel te rijden valt, zitten de heren chauffeurs het grootste deel van de dag op hun kamer naar de TV te staren.
Gorkha ligt lager dan Kathmandu en daardoor is het nog warmer. De eerste etappe van Gorkha naar Trisuli gaat naar Khanchowk (5 a 6 uur lopen) en vervolgens door naar Arughat (nog eens 3 a 4 uur lopen). Tegenwoordig blijkt er 2 maal per dag een bus het hele traject af te leggen die er nog altijd circa 5 a 6 uur overdoet. Gezien de warmte lijkt het ons een goed idee om een combi te maken: de eerste helft per bus en de 2e helft lopen. Een van de medewerkers van het hotel staat er op om voor ons bustickets te regelen en daarmee het “riante” bedrag van 15 cent commissie op te strijken. De vroege bus van 8 uur rijdt helaas niet deze dag en de volgende kans is pas om 11.30. Op zich een relaxtere tijd, ware het niet dat we dat pas hoorden na te hebben gedouched (lees: beetje wassen bij een koude kraan), gepakt en ontbeten en klaar waren voor vertrek.
Wanneer we dan om 1130 eindelijk kunnen vertrekken, vraagt onze vriend vrolijk of we misschien op de bus willen zitten. Naast het feit dat de zon genadeloos brandt, hebben we gelezen dat de weg vrij beroerd is en danken dus beleefd.
De busrit blijkt een leuke afwisseling op een wandeling. Het is weer eens wat anders om een dergelijk landschap op relatief relaxte manier aan je voorbij te laten gaan. Daarbij is een dergelijke bus, die slechts enkele malen per dag door lastig terrein gaat een belevenis an sich. Er wordt van alles mee vervoerd (met of zonder de eigenaar) en de passagiers en het personeel dienen ook als boodschappers om berichten door te geven aan personen die langs de route wonen/wachten. Soms rijdt iemand slechts een paar honderd meter mee om even snel bij te praten met zijn familie of kennissen die in de bus zitten.
Alles gaat op een slakkengangetje en wordt vergezeld door harde Nepali dohori-muziek. Dat is voor een gemiddeld niet gewend Hollands oor waarschijnlijk eentonig kattengejank, maar als je het maar lang genoeg hoort, raak je er aangewend en zou je het bijna missen als je het niet meer hoort. Oftewel, het hoort een beetje bij een dergelijk busrit en dient waarschijnlijk ook om wagenziekte (veel voorkomend in Nepal) tegen te gaan.
Zo hobbelen we een tijdje voort door het mooi heuvellandschap vol terrassen, stoppen zeer regelmatig voor het in- en uitladen van vele dozen, kisten en zakken vol aardappels, groenten, koekjes, olie en nog veel meer, waarbij de bus per saldo steeds voller wordt en Arno op een gegeven moment 3 in de verdrukking geraakte kinderen half op schoot moet nemen. Op een gegeven moment komen we bij een lastige bergpassage waar de zand/modderweg wel heel erg slecht is. De bus schudt hevig van links naar rechts en in onze ooghoek zien we iets groots van het dak af zeilen. Als we uit het raam kijken, zien we dat er een jongen van het dak is geschud. We nemen aan dat ie de goden flink bedankt heeft, als het 10 meter eerder of later was gebeurd, had ie beneden in een ravijn gelegen. Nu was ie op een klein stukje gras beland op korte afstand van enkele bomen en ook nog eens zeer goed terecht gekomen, want de enige schade was een kapotte teenslipper. Op wat gelach na was er nauwelijks reactie te bespeuren in de bus, waarschijnlijk gebeurt zoiets bijna elke rit wel een keer.
Vanuit Khanchowk lopen we naar Arughat. Een mooie wandeling met als enige smet de vele tientallen kinderen met hun “gimme your pen”-gezeur, aangemoedigd door hun ouders en vriendjes en het domme gedrag van eerdere buitenlandse passanten. Dit terwijl het geven aan bedelende kinderen door o.a. de Nepalese overheid, het tourism board, gerenommeerde reisgidsen en de Kathmandu Environmental Education Project (KEEP) ten zeerste wordt afgeraden.
Na een uur of drie wandelen in de hitte hebben we het wel een beetje gehad en net op dat moment worden we ingehaald door de volgende bus. In deze nog oudere rammelbak, die wonder boven wonder nog rijdt, stuiteren we de laatste kilometers naar Arughat, waarbij we beide armen en benen nodig hebben om enigszins op onze plaats te blijven en te voorkomen dat we ergens tegen aan knallen met ons hoofd. In Arughat rijdt de chauffeur als dank aan de goden eerst even een rondje om een tempel alvorens de bus te parkeren opdat de passagiers kunnen uitstappen.
De volgende dag maken we vanuit Arughat een uitstapje over een deel van de Around Manaslu en Ganesh Himal trekking richting Soti Khola. Op deze route treffen we vele locals aan die vanuit de heuvels/bergen naar (de bus in) Arughat lopen of omgekeerd, porters en ezelkaravanen om goederen te vervoeren en slechts een handjevol toeristen. Dat hier relatief weinig toeristen komen, is ook goed te merken aan de enorme hartelijkheid van de mensen onderweg, in de lokale teashops en de eerlijke prijzen die gehanteerd worden. Verder zijn we wel gewend om in Nepal voor Amerikaan uitgemaakt te worden (beetje jammer natuurlijk, maar nog wel begrijpelijk). In deze omgeving horen we zeer regelmatig kinderen tegen elkaar zeggen “(Look,) Japanese”, wat toch een minder begrijpelijk misverstand is.
Voor we aan de terugweg beginnen, rusten we wat uit in een teashop die gerund wordt door een circa 10 jarig meisje, dat eigenlijk op school had moeten zijn. Kennelijk vinden de ouders dat te duur. Of het handig is om een ongeschoold meisje een winkeltje te laten runnen is ook nog maar de vraag. Als we een zakje chips van RS 15 met RS 50 betalen, krijgen we 8 briefjes van 5 retour. Wanneer we voor haar neus de 8 briefjes nog eens overduidelijk natellen, pakt ze verschrikt de pot met geld en wil ons nog een briefje van vijf toe stoppen. In plaats daarvan geven wij er één aan haar, wat met een enigszins beschaamde maar dankbare blik wordt beantwoord.
Onderweg komen we veel vlaggen en verkiezingsposters van de Maoïsten tegen, die duidelijk zeer actief zijn in dit gebied. Tweemaal komen we 2 jongemannen tegen, gehuld in Mao-t-shirts, die op zich niets verkeerds doen, toch heeft hun hele houding iets intimiderends en locals durven richting ons geen mening over het tweetal te geven.
Aangezien het eigenlijk te warm is voor hele dagen lopen en het ook wat te heiig is voor mooie bergzichten, besluiten we ’s avonds niet verder te lopen naar Trisuli, maar in plaats daarvan de volgende dag naar het Shreeban Nature Camp in Nalang te gaan. Dat kunnen we met 4 uur bussen en 3 uur lopen bereiken. Deze busrit is in het begin wederom erg mooi, maar erg hobbelig. Later verandert het van stoffig, via erg stoffig, tot verschrikkelijk stoffig. Als we de bus verlaten, zijn we helemaal grijs en hebben we mogelijk meer rotzooi ingeademd dan een zware roker in een heel jaar naar binnen werkt, waardoor we ons nog minder zorgen hoeven te maken over ons gapende pensioengat.
Shreeban Nature Camp is mooi gelegen op een heuvel in het enigszins afgelegen Nalang in Dhading district. We zijn er al eens eerder geweest, maar het is een heerlijke plek om nog eens wat te wandelen en te relaxen. Het gebied rondom het camp wordt slechts door weinig toeristen aangedaan en in het registratieboek kunnen we zien dat er in de afgelopen 2 maanden slechts 2 gasten zijn geweest.
Dhading district is een gebied waar aanhangers van 3 grote politieke partijen Nepali Congress, het communistische CPN-UML en de CPN-Maoists regelmatig met elkaar overhoop liggen of met elkaar op de vuist gaan, al dan niet voorzien van metalen staven of andere wapens. Op de dag dat we in Dhading aankomen, zijn er vele Nepali Congress aanhangers gewond geraakt door een aanval van Maoïsten. De volgende dag roept de Nepali Congress een bhanda af in Dhading waardoor er geen transport naar o.a. Kathmandu is. Hiermee is meteen onze laatste twijfel of we nog een extra dagje zouden blijven of niet uit de weg geruimd en genieten wij nog wat langer van de rust in Nalang en maken nog een leuke wandeling door het terraslandschap en knusse dorpjes vol aardige mensen. Bij een familie worden we ook direct uitgenodigd voor het eten en om daar de nacht door te brengen i.p.v. in het “dure” resort. We slaan het vriendelijke aanbod evenzo vriendelijk af. Het reeds betaalde bed is toch iets aantrekkelijker dan een ruw matje op een harde vloer.
Het resort ligt naast het terrasvormige erf van een boerenfamilie, die deze dagen hard aan het werk was op de terrassen. De grond werd klaargemaakt voor het planten van nieuwe gewassen waarvoor eerst allerlei organisch materiaal werd verbrand. Alle zeven dochters (helaas voor de man, geen zoon) hielpen hierbij. Het vuurtje stoken ging gepaard met allerlei vrolijke kreten van de kids. Sommige zagen er wel erg jong uit, maar aangezien het op afstand lastig te zien was, ging Arno maar even dichterbij kijken. Bij een van de vuurtjes trof hij een 2-jarig (!!!) meisje aan, met een nog jonger zusje, die samen vrolijk en geheel zonder begeleiding keukentje aan het spelen waren. De ene steen was de rijst, de andere de dhal, het fornuis was natuurlijk vrij duidelijk en zo waren ze heerlijk Dhal Bhat aan het maken. Helaas geen foto van dit schattige, doch linke tafereel, want toen Arno zijn camera pakte, renden ze snel naar hun moeder toe.
Zaterdag 29 maart gaan we weer richting Kathmandu. Eerst moeten we vanuit het Nature Camp weer ruim 2 uur naar beneden naar de weg lopen. Daar aangekomen moeten we nog een uur wachten voordat er een minibus naar Kathmandu komt. In de tussentijd komt er nog niet eens een handvol gewone voertuigen langs, allen van politie of andere officiële instanties.
Onderweg worden we flink opgehouden door een enorme motor-optocht van UML aanhangers en op vele huizen en motoren zien we vlaggen van met name de UML en de Maoïsten.
Bij de laatste berg voor Kathmandu worden we tijdens wat verkeerschaos bijna door een vrachtauto het ravijn ingedrukt. Alert en stevig remmen van onze chauffeur, waarbij iedereen uit zijn stoel gelanceerd wordt, voorkomt problemen. Echter, deze actie van de vrachtwagenchauffeur gaat zelfs de meestal gelaten Nepalezen te ver. Wanneer we later de vrachtauto weer inhalen, wordt de chauffeur stevig de huid vol gescholden door onze mede-passagiers.
Het kan natuurlijk niet altijd goed gaan. Op de zeer drukke ringroad gaat het enigszins fout. Tijdens het file-rijden met voortdurend snel optrekken gevolgd door hard afremmen, moet onze chauffeur plotseling wel heel erg hard remmen: een aantal mensen dreigt bijna door het busje te vliegen en het is maar goed dat de vrouw die met kind los op schoot voor in het busje zat, net een paar kilometer terug was uitgestapt. Zelf hebben we nergens last van aangezien we achterste voren zaten. Twee motorrijders achter het mini-busje hebben minder geluk en hebben onaangename hulp van het busje nodig om tot stilstand te komen. Een flinke klap is het gevolg.
Uiteraard hebben de motors meer schade dan het busje, maar de buschauffeur probeert nog eens een slaatje te slaan uit het feit dat zijn toch al gehavende bus een extra deuk in zijn bumper heeft opgelopen. Een lange, vervelende discussie met vele omstanders is het gevolg. We hebben er al snel genoeg van en aangezien niemand Engels spreekt dan wel geïnteresseerd is in onze mening, plukken we onze tas van het dak en maken ons met een taxi uit de voeten.
Als afsluiter nog even enkele nieuwsberichten:
1) Sinds 10 maart (de “verjaardag” van de Tibetaanse opstand in 1959) zijn er in Kathmandu bijna dagelijks protesten van Tibetanen, die meestal hard worden aangepakt. De protesten, in Bouddha, bij de UN of bij de Chinese ambassade leiden vaak tot confrontaties met de politie, waarbij veel gewonden zijn gevallen en vele vele tientallen mensen gearresteerd. De Nepalese regering, die in april 2006 door massa-demonstraties voor democratie weer in het zadel is geholpen, duldt nl geen anti-China demonstraties op haar grond gebied. Vrijheid van meningsuiting is voor Tibetanen in Nepal kennelijk niet weggelegd. Een vreemd gebaar, zo vlak voor de democratische verkiezingen.
Verder gaan er geruchten dat de Nepalese overheid zal voldoen aan het verzoek van China om begin mei geen expedities toe te laten op de Nepalese zijde van Mount Everest. Het is niet helemaal duidelijk of dit nu wel of niet het geval is. De lange onduidelijkheid alleen, kan de doorgang van de dure expedities waarvan vele families afhankelijk zijn, in gevaar brengen.
Daarnaast kunnen toeristen niet meer (van Nepal) naar Tibet reizen. Naar verluidt zal dit reisverbod t/m augustus (zo’n beetje het gehele toeristenseizoen) van kracht blijven. Vele Tibet-gangers komen voor en/of na hun bezoek aan Tibet in Nepal. Sommige reisbureaus zijn daar blij mee, omdat hun klanten daardoor langer in Nepal blijven, anderen zien vele boekingen van tourgroups helemaal gecanceld. Hun klanten blijven gewoon in eigen land en/of boeken een geheel andere reis.
Als reactie op de zeer laffe houding van de Dokkumer Vlaggen Centrale, een van de belangrijkste vlaggenleveranciers van Nederland, die geen Tibetaanse vlaggen wil leveren, hebben we direct de website www.tibet-vlag.nl geopend, waar mensen op eenvoudige wijze een Tibetaanse vlag kunnen bestellen.
2) de afgelopen weken waren de scholen in de ban van de SLC (school leaving certificate) examens. Wanneer studenten deze met succes afsluiten kunnen ze daarna naar college toe. De veiligheid rondom de scholen werd hiervoor speciaal verscherpt. Een maatregel die we eerst niet geheel begrepen tot dat na de eerste dag het bericht in de kranten verscheen van rellen bij een school waar ouders deze veiligheidstroepen aanvielen omdat ze werden weerhouden om hun kinderen te helpen met spieken. Aan beide kanten vielen meerdere gewonden.
3) Na jaren voorbereiding heeft het befaamde One Laptop Per Child project (OLPC) door Nicholas Negroponte opgericht eind maart een belangrijke stap gezet in Nepal en zijn de eerste XO laptops onder de naam Mero Sanu Sathi (mijn kleine vriend) gratis verspreid aan een klas 4 in Kavre district. De komende tijd zullen er nog eens duizenden van dit soort apparaten wordt uitgereikt.
