Dashain, Patan, Changu Narayan, Himalaya
Gillende geitjes en krijsende kippen
Dinsdag 12 oktober werd Arno behoorlijk ziek wakker, maar nadat hij maag en darmen volledig had geleegd, ging het enkele uren later al weer wat beter. Gelukkig viel deze ziektedag ook samen met de slechtste dag in Kathmandu tot nu toe. De hele dag regen met af en toe enorme wolkbreuken die de straten veranderden in riviertjes en zorgden voor vele stroomstoringen. En dat terwijl de monsoon officieel al voorbij is. Kennelijk waren die wolkbreuken de allerlaatste stuiptrekkingen van het regenseizoen, want vanaf deze dag is het superhelder weer geworden en gebleven.
Hierdoor kwamen ook eindelijk de witte Himalaya-pieken ten noorden van Kathmandu in beeld. Het uitzicht op de bergen is nog niet helemaal 100%, maar het begint wat te worden. Overdag is het nu heerlijk warm (24-26 graden) en ’s avonds ineens een stuk frisser (8-10 graden), wat weer het voordeel heeft, dat alle muggen zo’n beetje verdwenen zijn.
Zoals in het vorige verslag al gemeld, raakt Nepal in zijn geheel in de ban van het Dashain-festival (letterlijke betekenis Dashain: een dag van overwinning over demonen): overal zie je Dashain aanbiedingen, scholen zijn gesloten en ook vele winkels en kantoren sluiten hun deuren, het sturen van Dashain-greetingcards is booming business, een beetje het kerstgevoel dus. Mensen zijn druk bezig met nieuwe kleren kopen, hun huis aan het schilderen en schoonmaken. Overal in de stad zijn kinderen aan het vliegeren. Veelal zijn ze op de daken van huizen bezig en houden ze een soort van gevecht waarbij de vlieger van de ander neergehaald moet worden. Wanneer dat lukt, is het een gejoel van jewelste.
Op de achtste dag van Dashain gaan vele Nepalezen dieren offeren aan de goden en vlees en zoetigheid eten. De prijs van geiten in de vallei is dan ook fors gestegen omdat de vraag bijna 2 keer zo hoog is als het aanbod. En er kunnen niet meer genoeg geiten op tijd worden aangevoerd. Overal in de stad zie je dan ook geitjes aan palen gebonden. De beesten weten duidelijk welk lot hun te wachten staat want velen krijsen al alsof ze levend gevild worden, soms de hele nacht door. Dit houdt menig toerist ’s nachts wakker. Het schijnt dat deze week alleen al in de Kathmandu vallei zo’n 80.000 geiten worden geofferd.
Voor degenen die geen geit kunnen betalen, zijn er tienduizenden kippen aangevoerd, eigenlijk hanen, want er worden alleen mannelijke dieren geofferd.
In Calcutta in India vinden tijdens het Dashain festival ook offeringen plaats van bij bordelen afgegraven grond. Deze grond wordt ook geofferd aan de godin Durga als symbool van vruchtbaarheid.
Afscheid in/van kinderhuis
Veel kinderen uit het kinderhuis Hamro Niwas, waar wij computerles geven, worden door familie opgehaald om elders in het land Dashain te vieren. Dit gaat gepaard met emotionele en verwarrende taferelen. Ouders die 2 dagen later dan aangekondigd komen, ouders die bij het kinderhuis verschijnen met een hoop koopwaar die ze eerst nog even in de stad moeten verkopen om vervolgens heel lang niet meer terug te keren. De kinderen die naar familie mogen, verlaten soms met mixed feelings en tranen in de ogen het huis. De kinderen die achterblijven hebben het moeilijk omdat er geen familie is waar ze naar toe kunnen. Kortom in Hamro Niwas staat Dashain zeker niet voor alleen maar vrolijkheid. Daarom zijn wij er de afgelopen dagen meer en langer heengegaan om met de overgeblevenen te spelen.
Uitgaan op vrijdagavond
Vrijdagavond zijn we naar Babarmahal geweest. Dit is een gerenoveerd Rana paleis waar nu vele winkels, restaurants en bars ingevestigd zijn en ook de Salsa Bar, dat onze bestemming was. Erg leuk dat we onze nieuwe hobby ook hier kunnen blijven beoefenen en we hebben ons dan ook direct aangemeld voor salsa lessen, echter bij een andere school die dichterbij is. Daarna gingen we door naar het restaurant 1905 waar een “Jack lives here” feest aan de gang was. Wel grappig zo’n openluchtfeest bij een nachtelijke temperatuur van onder de 10 graden (zijn we daarom zo verkouden?). Op zo’n luxe feest vind je veel rijkeluis kindjes, die veelal op kosten van pa studeren (liefst in de VS, UK of Australië) en veel zuipen (Jack Daniels Whisky is hier helemaal hot). Ze vinden het erg vreemd als je vraagt of ze zelf nog een bijbaantje hebben (“my dad pays for everything, in Europa it is different”). Door de vele Jack Daniels waren veel mensen bezopen en dat liep dus al gauw op stront uit. Een grote vechtpartij was het gevolg, waarbij er bizar hard met helmen (als je geen motor hebt, ben je hier niks) op elkaar werd ingehakt. Het ging er dus echt hard aan toe en het schijnt dat de jeugd in Kathmandu er ook een gewoonte van maakt om de vrijdagavond te laten eindigen in een vechtpartij. Onlangs lazen we in de krant dat er ook een dode was gevallen bij zo’n soort vechtpartij in Kathmandu. Het was ook een vreemde gewaarwording dat er op zo’n feestavond “gewoon” gewapende militairen rondlopen. Deze keer dus geen gezellige boel en voor ons dus al vroeg tijd om te vertrekken.
Op zaterdag 16 oktober zijn we wat eerder naar het kinderhuis gegaan en hadden we de ballonnen, die Arno van zijn oud-collega’s had gekregen, meegenomen om de kinderen te verblijden met eigen geproduceerde hondjes en muisjes. Dit vonden ze geweldig, zie foto hierboven.
Extra info over de lessen
We kregen trouwens de vraag hoe we te werk gaan bij het lesgeven. Is er een vaststaande methode of (plat gezegd) doen jullie maar wat?
Nou, het antwoord is eigenlijk het laatste. De computerlessen zijn pas recent geïntroduceerd door een vrijwilliger die software uit Londen had meegenomen en daarmee gewoon aan de slag is gegaan. Vnl. leerspelletjes, waarmee ze al spelenderwijze leren omgaan met muis, toetsenbord en daarbij vnl. ook wat Engels leren en leren rekenen. Dit is met een groep van 30 kinderen, varierend van 3 tot 15 jaar een hele klus, want ook kinderen van dezelfde leeftijd verschillen vaak enorm in het niveau waarop ze het rekenen of het Engels onder de knie hebben. Het Nepalese onderwijssysteem is ook ernstig verouderd en het zelfstandig nadenken wordt niet of nauwelijks gestimuleerd. De kinderen vragen dus voor bijna elk wissewasje onze hulp.
Hoe ze op school leren rekenen is ons ook niet geheel duidelijk, want kinderen van een jaar of 10 a 12 hebben soms nog enorme moeite met rekensommetjes als 16-9 of 20+10. Als een kind eindelijk met behulp van vingers (én soms tenen, bijzonder gezicht) heeft uitgerekend dat 20+10=30, begint de hele vingertel toer opnieuw wanneer je daarna vraagt hoeveel 10+10 is.
Ook Windows en Office zelf zijn vrij lastig voor de kinderen. Iedere 30er die weleens heeft geprobeerd zijn ouders te leren hoe de schijnlogica van meneer Gates in elkaar steekt, weet hoe lastig dit is. Het blijkt dat het voor Nepalese kinderen nog moeilijker is, met name dus ook omdat eigen initiatief en gewoon uitproberen niet is gestimuleerd.
Het is wel onze bedoeling om meer lijn in de lessen te brengen en we zijn in Kathmandu dan ook op zoek geweest naar bruikbare software en/of boeken, maar hebben die tot op heden nog niet kunnen vinden. Wel hebben we nieuwe typsoftware aangeschaft. En daar zijn ze helemaal gek van. Er zitten namelijk ook spelletjes bij en daarmee leren ze typen, maar ze hebben het idee dat ze gewoon aan het gamen zijn. En games mogen alleen op zaterdag gespeeld worden. Sowieso alles wat nieuw is, is interessant.
Patan
Zondag 17 zijn we wederom naar Patan gefietst. Hier was een soort Dashain braderie-achtig iets op Durbur Square, met allemaal eettentjes, marktkraampjes en optredens. Daarnaast hebben we wat door de volkse buitenwijkjes gelopen. Heerlijk om af en toe tussen wat ruimer gebouwde huizen te lopen en de mooie hoge groene bergen te aanschouwen. Op die momenten kunnen we mooi onze Nepalese taallessen in de praktijk brengen en oefenen. Er zijn altijd wel mensen (vnl. kinderen) die je aanspreken.
We besloten de dag met een heerlijk etentje met 3 andere vrijwilligers bij een Mexicaans restaurant. Door allerlei happy hour constructies krijg je hier voor Euro 4,- naast een heerlijk Mexicaans gerecht ook nog eens 3 cocktails en dat terwijl alcoholische versnaperingen hier meestal aardig aan de prijs zijn (relatief gezien dan). Of het aan de drank lag, weten we niet, maar in ieder geval kwam het gesprek op een gegeven moment op sport. Iets waar we hier nauwelijks wat aan doen. Hardlopen is in de drukte en de warmte bijna geen doen, maar ’s ochtends vroeg gaat het natuurlijk wel. We besloten om de volgende ochtend om 5.30 uur af te spreken om naar de Swayambunath tempel te gaan hardlopen. Met deze actie kwamen we meer in het Nepalese ritme, want we waren zeker niet de enige op straat. Boven bij de Swayambunath tempel waren al veel meer Nepalezen hun oefeningen aan het doen. Ook bij de diverse tempels waar we langskwamen, was het al lekker druk.
’s Middags hebben we onze eigen fietsen gekocht. Terwijl de fietsenmaker de laatste zaken in orde maakte, gingen wij even relaxen in de Balaju Water Garden. Hier hebben we wat Nepalees geoefend en wat gespeeld met kinderen. Susanne speelde onder andere wat badminton met een aantal kinderen, maar nadat ze de shuttle in een boom had geslagen (uitsloven), hoefde het meteen niet meer. We werden nog wel nagezwaaid.
Op dinsdagavond kwamen de in Hamro Niwas achtergebleven kinderen naar restaurant 1905 om daar een keer lekker verwend te worden. Dat wil zeggen ze kregen in een andere omgeving de vertrouwde Dal (lentil soup) Bhat (cooked rice) maaltijd. De kinderen eten 2 keer per dag, 7 dagen in de week Dal Bhat. Maar dit was natuurlijk een erg leuk uitje voor hen. Tussendoor “moesten” wij nog even weg voor onze eerste salsales. Door het Dashain festival was er nagenoeg niemand en kregen we bijna privé les.
Woensdag en vrijdag gingen de taallessen plotseling niet door. Dit terwijl de lerares nog duidelijk had gezegd dat de lessen ondanks het festival gewoon door zouden gaan. Maar het kantoor was dus dicht, zonder dat we daar een melding van hadden gekregen. Ook restaurant 1905 bleek onaangekondigd voor 4 dagen dicht te zijn, zodat we toevlucht moesten zoeken in een internetcafe voor de werkzaamheden voor BeOnTop. Gelukkig dat we zo flexibel kunnen zijn en zo ons “hele” kantoor eenvoudig kunnen verplaatsen.
De andere vrijwilligers zijn een weekje naar Pokhara om vakantie te houden, zodat wij ook wat extra (lang) naar het kinderhuis gaan om de kinderen die zijn achtergebleven te vermaken en extra computerlessen te geven. Het is wel grappig om te zien hoe “verslaafd” ze zijn aan typen. Van ons mochten ze gewoon spelletjes spelen, maar ze willen bijna allemaal typen, omdat ze hun prestaties willen verbeteren. Vooral Manoj (zie foto) spant de kroon.
Donderdagavond werd Arno ineens niet zo lekker, koud en warm, hoesten en beetje koortsig. De volgende ochtend was het goed mis. Maar na een paar uur ging het gelukkig al snel beter. Aangezien het vandaag de “slacht/offer” dag (de negende dag = Nawami) was, zijn we tussen de bedrijven door (in onze “pauze”) maar even wat gaan fietsen door de stad. Overal zag je auto’s en motoren gezegend worden. Dit doen ze om de zegen van de godin Durga te krijgen voor bescherming tegen ongelukken gedurende het hele jaar. Ze worden versierd o.a. met oranje bloemen (Afrikaantjes) kettingen en eten (rijst, fruit), zie foto. Dit is nog een hele operatie, waarbij er o.a. tijdelijk ook een offerschaal onder de motorkap wordt gezet, zowel man als vrouw lopen met heilig water de hele auto langs en aan de velgen worden lintjes vastgemaakt. Toen we bij Durbar Square aankwamen, was het een drukte van jewelste. Er stond een enorme rij hindu’s te wachten om de Taleju tempel op Hanuman Dhoka binnen te gaan. Toen we ons door de menigte hadden gewrongen, zagen we ineens allemaal geslachte/geofferde buffels (lees: de kop was eraf) voor ons neus uit de tempel weggesleept worden. Uiteindelijk werd de rest van het dier in een riksja, truck of op een fiets gehesen. Dat was een heel bijzonder gezicht, zie foto. Ook een lekker idee dat er even later weer mensen in diezelfde riksja’s vervoerd worden (we zijn blij met onze fiets). We werden regelmatig onder de voet gelopen door enorme army trucks, die perse door de menigte moest, heel irritant. Daarna ging het “gewone” leventje weer verder. Arno ging toch maar even (ondanks zijn gesteldheid) wat werken in het kantoor in 1905 (kon apart door de portier opengemaakt worden voor hem), en Susanne ging naar het kinderhuis om met de kinderen te spelen en computerles te geven. ’s Avonds heerlijke kip tandoori/ananas pizza en chocomousse gegeten, wat is het leven soms vervelend ;-), morgen maar weer rijst.
