Paro en Taktshang klooster, Bhutan
25-11 vlucht naar Paro
Ondanks dat luchtvaartmaatschappij Druk Air een slechte naam heeft wat betreft stiptheid vertrokken we op tijd vanuit Kathmandu richting Paro in Bhutan. Het weer was goed en we hadden een prachtige vlucht, langs Himalaya pieken als Langtang, Mount Everest, Cho Oyu, Nuptse, Jannu en Kachenjunga met daarachter zo nu en dan uitzicht tot ver over de Tibetaanse hoogvlakte. We zaten naast de dochter van eerste UN ambassadeur in Bhutan. Zij was al in 1972 in Bhutan en vertelde dat Bhutan lange tijd zeer authentiek is gebleven, maar dat het land met name de laatste 5 tot 10 jaar snel ontwikkelt richting een moderne maatschappij met toch veel respect voor de tradities, cultuur en natuur.
Op het vliegveld van Paro worden we welkom geheten door een monnik die enthousiast reageert op onze Boeddha hangertjes en ook aandacht van de douanier gaat direct naar de boeddha’s uit.
Na de officiële handelingen worden we hartelijk ontvangen door maar liefst 5 medewerkers van het reisburo, we krijgen een gids en chauffeur en gaan direct lunchen (prima eten) in Paro.
Nationaal Museum
Na de lunch rijden we naar de voormalig uitkijktoren van de Paro Dzong annex Nationaal museum. In dit museum vind je o.a. vele thanka’s, (boeddha)beelden, gebruiksvoorwerpen, opgezette dieren en een enorme postzegelverzameling. Postzegels zijn misschien wel het vreemdste exportproduct van Bhutan. De postdienst heeft er een gewoonte van gemaakt om zeer regelmatig de meest vreemdsoortige postzegels uit te brengen in allerlei kleuren, vormen en maten, maar ook verschillende materialen als zijde, metaal en zelfs in de vorm van mini-muziekspeelplaten. Opvallend zijn bijv ook de postzegels met afbeeldingen van het WK voetbal in 1982. Dit voetbaltoernooi kan toch moeilijk te volgen zijn geweest in Bhutan, waar de televisie pas in 1999 zijn intrede deed, ongeveer tegelijkertijd met het internet. Mobiele telefoons zijn pas een jaar of 2 a 3 in gebruik, maar hebben een indrukwekkend snelle opmars gemaakt. Veel mensen beschikken over zo’n apparaatje en het netwerk is sinds enkele maanden al tot aan de Bumthang vallei uitgebreid.
Paro Dzong & Kichu Lhakhang klooster
Na het museum gingen we door naar de Paro Dzong en tenslotte naar het oudste klooster van Bhutan, het Kichu Lhakhang klooster dat in 659 gesticht is. Hier woonden we een deel van de gebedsceremonie bij. Dit ging toch behoorlijk anders dan in Nepal. Andere setting, andere instrumenten, monniken en nonnen tezamen en ook veel locals woonden de ceremonie bij die begon na een gebed voor vrede op de hele wereld. Onder de gewone bezoekers bevonden zich veel oude en gebrekkige mensen, ook de monniken en nonnen zelf oogden veelal niet erg vitaal.
eerste indruk van Bhutan
De eerste indruk van Bhutan is dat het ondanks dat het maar een uur vliegen van Kathmandu is, toch een heel andere sfeer uitademt. Dit komt vnl door de bouwstijl van de huizen & kloosters en de traditionele kleding van de mensen (de “kho” voor mannen en een “kira” voor vrouwen), maar het landschap is ook net even anders. Steile heuvels en smalle, kleine dalen. Het land is nog verticaler dan Nepal. Verder is het erg rustig, er is nauwelijks verkeer, geen stoplichten, geen getoeter, weinig geblaf van honden, schoon (Bhutan schijnt één van de schoonste landen van Azie te zijn) en veel frisse lucht.
De meeste huizen hebben drie verdiepingen. De bovenste gebruiken ze als een soort open opslagruimte, de middelste om te wonen en de onderste was traditioneel voor het vee, maar wordt nu meestal voor andere doeleinden gebruikt, bijv voor de keuken. Op de gevels staan veelal afbeeldingen van het boeddhisme en belangrijke dieren, als de tijger, draak, olifant en pauw.
Soms hangen er ook repen vlees te drogen onder een afdakje en op de daken liggen regelmatig chilipepers te drogen. Chilipepers met kaassaus is zo’n beetje het nationale gerecht.
In Paro wordt heel veel gebouwd. Op plekken waar nog gebouwd moet gaan worden, staan vaak grote hoeveelheden gebedsvlaggen in de vorm van langgerekte witte banieren. Deze worden geplaatst tijdens een puja die de plek moet zegenen voor het huis gebouwd wordt. De kleur wit van de gebedsvlaggen staat voor bescherming.
Aan het einde van de middag rijden we naar het hotel, waarna we nog een rondje gaan lopen naar en door Paro. Bij het avondeten worden we al iets minder enthousiast over het Bhutanese eten. Ondanks dat we ergens anders eten, krijgen we bijna precies hetzelfde voorgeschoteld als bij de lunch. We zijn benieuwd hoe dit vervolgd zal worden de komende weken. In de dinerzaal is het ijskoud en we zitten met een paar truien en jassen aan te eten. Na het eten gaan we redelijk op tijd naar bed in onze ijskoude kamer.
26-11 Taktsang klooster
’s Ochtends vroeg is het ook behoorlijk koud. In de eetzaal is het met verwarming aan slechts 10 graden. We gaan deze ochtend naar het Taktsang klooster (Tiger’s nest monastery). Dit mooie klooster ligt op een buitengewoon spectaculaire plek. Op een hoogte van ruim 3000 meter ligt het tegen een steile klif aangeplakt met direct vanaf de kloostermuur een afgrond van 900 meter diep. De legende wil dat Guru Padmasambhava, de tantrische mysticus, die rond 750 na Christus het boeddhisme naar Bhutan heeft gebracht, op de rug van een vliegende tijger naar deze plek is gevlogen. In 1684 is op de plek van Guru Rimpoche’s meditatiegrot dit klooster gevestigd.
Vanaf de Sartsam Chorten (= stupa) maken we een wandeling van ruim 2 uur om dit Taktshang klooster te bereiken. Het is een prachtige wandeling door dennenbos, de bomen veelal bedekt met Spaans mos. Vanuit diverse hoeken hebben we een schitterend uitzicht op het klooster en/of het dal van Paro.
Het is vandaag extra druk met Bhutanese pelgrims omdat het zondag is en omdat de scholieren voor hun examens staan. Zij gaan naar het klooster om te bidden voor een goed resultaat. Tijdens de theepauze op weg naar boven, horen we voortdurend het geklingel van een door waterkracht aangedreven gebedsmolentje. Dit soort gebedsmolentjes op waterkracht vind je op vele plaatsen in Bhutan.
Als we eindelijk het Taktsang klooster bereiken, vinden we het geweldig. Het ligt op zo’n bijzondere plek. Onbegrijpelijk hoe ze dat ze tegen een steile rotswand aan hebben kunnen bouwen. Het uitzicht over de omgeving is ook prachtig.
naar Thimpu
Na het bezoek aan Taktsang rijden we naar Thimpu. Er wordt flink aan de weg gewerkt, om deze te verbeteren, maar vooral te verbreden. De kwaliteit van de hoofdwegen in Bhutan valt ons ontzettend mee. Onderweg zien we vele armoedige hutjes en tenten waarin Indiase wegwerkers wonen.
Als de gids na een tijd lang leuke Bhutanese en Hindi muziek te hebben gedraaid, Westerse muziek wil opzetten, vragen we hem welke muziek op dit moment populair is in Bhutan. Met zijn antwoord denken we dat we in de maling genomen worden, maar hij is bloedserieus. We maken er maar een quiz van. De trouwe lezers zullen wel al een vermoeden hebben, mocht je het antwoord willen weten klik dan hier.
Thimpu, de hoofdstad van Bhutan, is met circa 50.000 inwoners veruit de grootste stad van Bhutan en heeft vele hotels in het centrum. De gebouwen zijn allemaal in de Bhutanese stijl. In Thimpu vind je op zondag veel Indiërs die dan tijd hebben om boodschappen te doen. Zelfs in deze stad vind je geen stoplichten. Op de paar plaatsen waar het verkeer geregeld dient te worden, staan agenten zeer vreemdsoortige gebaren te maken.
We hebben wederom een prima hotel. Eigenlijk veel te luxe, dit zijn we helemaal niet gewend en van de bediening worden we af en toe een beetje ongemakkelijk. Elke beweging tijdens het diner wordt gevolgd. En als je een botje van de kip uit je mond wilt halen, wordt dat door meerdere mensen nauwlettend gevolgd.
.
